نظریه هوش‌های چندگانه گاردنر
هوش دیداری – فضایی یکی از هشت هوشی است که نظریه هوش‌های چندگانه هاوارد گاردنر را تشکیل می‌دهد. این نظریه بر این نکته تاکید دارد که همه هوش‌ها با هم کار می‌کنند اما با این حال، هر یک جزء اساسی خود را دارد.
مهم است که به یاد داشته باشیم که گاردنر هوش را به عنوان “توانایی حل مشکلات یا تولید محصولاتی که در یک بافت فرهنگی یا جامعه مهم هستند” تعریف می‌کند.
وقتی به توانایی مکان‌یابی خود در زمان و مکان و درک واقعیت خود اشاره می‌کنیم، در مورد مهارتهای حیاتی در رشد خود بحث می‌کنیم. به همین ترتیب، با تفسیر، ساخت و اعمال مدلهای سه بعدی در زندگی روزمره، از هوش دیداری – فضایی استفاده می‌کنیم. همه ما از وقتی که به دنیا می‌آییم این هوش را با تجربه، کاوش و کشف دنیای اطراف خود در خود پرورش می‌دهیم.
هوش دیداری – فضایی چیست؟
هوش دیداری – فضایی توانایی شکل دادن مدل ذهنی یک دنیای فضایی و مانور و عملیات با استفاده از این مدل است. این حساسیتی است که یک فرد می‌تواند به رنگ، خطوط، اشکال، فضا و روابط بین این عناصر داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که هوش دیداری – فضایی لزوماً نباید با توانایی بینایی مرتبط باشد. برخی از افراد نابینا مهارتهای فضایی بسیار خوبی دارند.
هوش دیداری – فضایی را می‌توان در کلاس درس از طریق فعالیتهایی که نیاز به ایجاد یک محیط بصری دارد، تحریک کرد. در این محیط، ایده این است که کودکان می‌توانند اغلب با تصاویر، پرتره‌ها و رنگ‌ها کار کنند. معلم می‌تواند با فراهم کردن فرصتهایی برای خواندن نقشه‌ها و پوسترها، رسم نمودارها، ساختن تصاویر، ساختن مدل‌ها، رنگ آمیزی و حل پازل، دانش آموزان را درگیر کند.
یادگیری دیداری – فضایی چیست؟
یادگیری دیداری – فضایی یک سبک یادگیری است که به توانایی فرد در مشاهده، تجزیه، تحلیل و درک اطلاعات بصری در محیط خود اشاره دارد. یادگیرندگان دیداری -فضایی ممکن است به جای کلمات، به صورت تصویری فکر کنند و معمولاً به‌جای یادگیری متوالی، به شکل کلی‌نگر یاد می‌گیرند. این بدان معناست که در یادگیری دیداری، وجود تصاویر در پردازش اطلاعات مهم هستند. یادگیرندگان دیداری – فضایی اغلب مفاهیم را به‌عنوان ایده‌های کامل می‌بینند تا جزییات یا مراحل جداگانه.
ویژگی های یادگیرندگان دیداری – فضایی
یادگیرندگان دیداری – فضایی اغلب عادات یادگیری مشترکی دارند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درک یک مفهوم کامل به یکباره
- یادگیری سریع از ابزارها و مواد بصری
- ترجیح دادن جایگزینی برای توضیحات گام به گام
- تجسم کلمات برای املای صحیح آنها
- درک معنای پشت حالات چهره و زبان بدن
- مشاهده و شناسایی الگوها به راحتی
- ترکیب سریع اطلاعات
فواید یادگیری دیداری – فضایی
در اینجا برخی از مزایای اجرای این سبک آموزشی آورده شده است:
1) تشخیص الگو را تشویق می‌کند
کودکانی که تصویری فکر می‌کنند، اغلب مطالب را برای الگوها اسکن و جستجو می‌کنند. اجرای این سبک آموزشی می‌تواند فراگیران دیداری – فضایی را تشویق کند تا الگوها را تشخیص دهند و یافته‌های خود را با همکلاسی‌های خود به اشتراک بگذارند و به بهبود درک دانش آموزان از درس کمک کند.
2) تخیل زنده را پرورش می‌دهد
این سبک آموزشی می‌تواند تخیل کودکان را پرورش دهد زیرا یادگیرندگان دیداری – فضایی اغلب هنگام خواندن و گوش دادن، تصاویر ذهنی واضحی را تشکیل می‌دهند. این می‌تواند دانش آموزان را به خلاقیت و تخیل تشویق کند و می‌تواند به آنها کمک کند آموخته‌های خود را به خاطر بسپارند و اطلاعات را به روشهای جدید به کار ببرند.
3) روابط برجسته
یادگیرندگان دیداری – فضایی معمولاً یک مفهوم کلی را درک می‌کنند و سپس تشخیص می‌دهند که چگونه همه بخش ها به هم متصل می‌شوند. این بدان معنی است که آنها ممکن است روابط بین افراد و چیزها را تشخیص دهند و از این جهت می‌تواند برای دانش آموزان مفید باشد و آنها را تشویق کند که ببینند متغیرها چگونه با هم ارتباط دارند.
4) برانگیختن کنجکاوی و هیجان
کودکانی که یادگیرنده دیداری – فضایی هستند معمولاً هیجان و چالش‌ها را دوست دارند و می‌توانند الهام بخش این ویژگی‌ها در همسالان خود باشند. یادگیری دیداری – فضایی می‌تواند همه دانش آموزان را به کنجکاوی و نوآوری تشویق کند.
فعالیتهایی برای یادگیرندگان دیداری – فضایی
این فعالیتها را هنگام آموزش به یادگیرندگان دیداری – فضایی در نظر بگیرید:
1) داستان سرایی تخیلی
گنجاندن داستان سرایی تخیلی در تدریس شما می‌تواند سرگرم کننده و آموزشی باشد و کودکان را به خلاقیت تشویق کند. با دادن یک تصویر یا مجموعه‌ای از تصاویر به هر دانش آموز شروع کنید و از آنها بخواهید تا بر اساس آنچه دریافت کرده‌اند، داستانی در یک ژانر خاص بسازند.
ژانرهای مختلف می‌تواند شامل داستان‌های خنده دار، داستان‌های شاد یا داستان‌های ماجراجویی باشد. داستان سرایی تخیلی کودکان را تشویق می‌کند تا واژگان و مهارتهای همکاری خود را با واداشتن دانش آموزان به شرح داستان‌های یکدیگر توسعه دهند.
2) بازی تطبیق
بازی تطبیق شامل استفاده از اسباب بازیهای بلوک ساختمانی برای تکرار یک سازه است. این به کودکان اجازه می‌دهد تا از درک خود از روابط و چگونگی ارتباط جنبه‌های مختلف با یکدیگر استفاده کنند. همچنین می‌تواند به آنها کمک کند تا مهارتهای حل مسئله خود را توسعه دهند. شما می توانید پیچیدگی ساختارها را با رشد یا پیشرفت کودکان افزایش دهید.
3) نقشه برداری
یادگیرندگان دیداری – فضایی اغلب چیزها را به صورت سه بعدی تصویر می‌کنند، بنابراین از آنها بخواهید یک مکان را به خاطر بیاورند یا به خاطر بسپارند و نقشه‌ای از آن را روی کاغذ ایجاد کنند. این به آنها اجازه می‌دهد تا با استفاده از جهت‌گیری و مهارتهای آگاهی فضایی، چیزی را که می‌توانند در ذهن خود تجسم کنند، تمرین کنند یا ثبت کنند. می‌توانید با پنهان کردن گنج در نقشه و مشارکت دادن سایر کودکان در فعالیتهای جستجوی گنج، نقشه‌سازی را به یک بازی تبدیل کنید.
4) پازل‌های کلاسیک
یادگیرندگان دیداری – فضایی ممکن است از انجام پازل لذت ببرند زیرا آگاهی فضایی آنها را با هماهنگی دست و چشم ترکیب می‌کند. پازل ها همچنین می‌توانند به کودکان و دانش آموزان کمک کنند تا مهارتهای حرکتی ظریف و مهارتهای تصمیم گیری خود را تمرین کنند. دانش‌آموزان جوان‌تر ممکن است از بازی با پازل‌هایی که قطعات کمتری دارند سود ببرند و شما می‌توانید با توسعه مهارتهای کودکان، پیچیدگی پازل‌ها را افزایش دهید.
5) نزدیک و دور
بازی نزدیک و دور شامل یک بازیکن است که یک شی را در یک محیط پنهان می‌کند و به بازیکنان دیگر می‌گوید که آیا نزدیک آن جسم هستند یا خیر. بازیکنی که شی را پنهان کرده است در زمان نزدیک شدن بازیکن دوم به موقعیت شی پنهان شده از کلمه نزدیک یا خیلی نزدیک و هنگامی که بازیکن از موقعیت دور می‌شود از کلمه دور یا خیلی دور برای راهنمایی او استفاده می‌کند.
یادگیرندگان دیداری -فضایی ممکن است از این بازی لذت ببرند زیرا معمولاً از محیط اطراف خود آگاه هستند و مهارتهای جهت گیری قوی دارند.
6) بازیهای حافظه
انجام بازیهای حافظه می‌تواند به بهبود تمرکز، آموزش حافظه بصری و افزایش حافظه کوتاه مدت کودکان کمک کند. هدف این است که همه جفتهای تصویر را با توجه به حافظه مطابقت دهید. کارتهایی را با تصاویر رو به بالا قرار دهید تا به کودکان اجازه دهید تا آنجا که می‌توانند جفتها را ببینند و به خاطر بسپارند.
سپس، کارتها را رو به پایین برگردانید و از کودکان بخواهید که کارتها را به صورت جفت ورق بزنند. اگر تصاویر کارت مطابقت داشته باشند رو به بالا باقی می‌مانند در غیر این صورت، کودکان آنها را برمی‌گردانند و جفت دیگری را انتخاب می‌کنند.
نکاتی برای آموزش تصویری – فضایی به فراگیران
هنگام آموزش به کودکانی که یادگیرنده دیداری – فضایی هستند، نکات زیر را رعایت کنید:
1) برای تجسم زمان بگذارید
کودکانی که یادگیرنده دیداری – فضایی هستند ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشند تا مطالبی را که یاد می‌گیرند تجسم کنند و کلمات را به‌عنوان تصاویری که می‌توانند یاد بگیرند و به خاطر بسپارند، مفهوم‌سازی کنند.
می‌توانید از کودکان خود بخواهید چشمان خود را ببندند و تصور کنند که شخصیت‌های کتابی که می‌خوانند چه احساسی دارند یا به یک سناریوی فرضی پاسخ می‌دهند. اجازه دادن به کودکان برای استفاده از تخیل خود می‌تواند خواندن را در حافظه آنها تقویت کند و به درک آنها از مطالب کمک کند.
2) آنها را به نقاشی تشویق کنید
دادن زمان و مطالب به کودکان برای ترسیم کلمه‌ای که دارند املا می‌کنند یا شخصیتی از کتابی که در حال خواندن آن هستند، می‌تواند به آنها کمک کند تا راه‌های جایگزین برای درگیر شدن با مطالب را کشف کنند.
اگر روی پروژه‌ای کار می‌کنند، به آنها اجازه دهید آثار هنری مانند مجسمه‌ها یا نقاشی‌ها را به عنوان راهی برای ارائه موضوع خود بسازند. آنها حتی می توانند از نرم افزار کامپیوتری برای ایجاد تصویری برای ارائه به کلاس استفاده کنند.
3) تصاویر را با ریاضیات ترکیب کنید
نمایش مفاهیم ریاضی با استفاده از نمایش‌های بصری را در نظر بگیرید. این می‌تواند شامل کشیدن اشکال هنگام آموزش به کودکان باشد که چگونه محیط‌ها و مساحت‌ها را محاسبه کنند.
همچنین می‌توانید از کودکان بخواهید که عرض و طول میز یا کلاس درس خود را اندازه‌گیری کنند تا بتوانند از نظر فیزیکی آنچه را که محاسبه می‌کنند، ببینند. استفاده از روشهای آموزشی بصری به جای شنیداری می‌تواند به یادگیرندگان دیداری – فضایی با موضوعات چالش برانگیزتر کمک کند.
4) مجلات فکری را در نظر بگیرید
دانش‌آموزان ممکن است بخواهند مجلاتی برای تفکر بصری ایجاد کنند تا افکار خود را با استفاده از نقشه‌ها یا طرح‌ها ثبت کنند. اجازه دادن به آنها برای داشتن مکانی برای ثبت و سازماندهی افکار خود بدون درجه بندی ممکن است آنها را تشویق کند تا با استفاده از راهبردها و تکنیکهای یادگیری خود با مشکلات پیچیده کار کنند. حتی می‌توانید در هر روز مدرسه زمانی را برای کودکان اختصاص دهید تا تصویرسازی کنند یا درباره ایده‌هایی که در کلاس صحبت کرده‌اید بنویسند.
مطالبی که می‌تواند برای شما مفید باشد:
