رویکرد آموزشی مونته سوری
مونته سوری یک روش آموزشی کودک محور بر اساس آموزه‌های پزشک ایتالیایی ماریا مونته سوری و مبتنی بر فعالیت خودراهبر، یادگیری عملی و بازی مشارکتی است. این روش بیشتر برای کودکان 5/2 سال تا 6 سال رایج است، اگرچه برخی مدارس از این روش برای دانش آموزان بالای 18 سال نیز استفاده می‌کنند
اهمیت آموزش در دوران کودکی
آموزش در دوران کودکی پایه و اساس یادگیری را برای دانش آموزان فراهم می‌کند که می‌تواند بر بقیه زندگی آنها تأثیر بگذارد. برای سال‌ها، کارشناسان آموزش و پرورش درباره مؤثرترین مدل‌های آموزش به کودکان خردسال تحقیق کرده‌اند که به توسعه چندین روش آموزش در دوران کودکی مانند مونته سوری، والدورف، رجیو، مدارس طبیعت و تعاونی والدین منجر شده است. هر مدل مزایا و معایبی دارد و مدل‌های مختلف ممکن است برای دانش‌آموزان و خانواده‌های خاصی بهترین کار را داشته باشند.
اگر وارد حوزه مربیان دوران کودکی می‌شوید، یا حتی اگر رویکردهای متفاوتی را برای فرزندتان در نظر می‌گیرید، این راهنما مدل‌های مختلف آموزش دوران کودکی را توضیح می‌دهد تا به شما در یافتن مناسب کمک کند.
فلسفه رویکرد آموزشی مونته سوری
هسته اصلی روش تدریس در این رویکرد آموزشی این ایده است که دانش‌آموزان به طور طبیعی کنجکاو هستند و در کلاسهای درسی با سنین مختلط که بر کشف عملی و رشد خودانگیخته تمرکز دارند، پیشرفت می‌کنند. هدف آموزش مونته سوری پرورش میل طبیعی هر دانش‌آموز برای یادگیری و درک دنیای اطراف است. از نظر مونته سوری برای کمک به کودک باید محیطی را برای او فراهم کنیم که بتواند آزادانه رشد کند.
آموزش مبتنی بر رویکرد مونته سوری
آموزش مونته سوری مبتنی بر الگوی توسعه انسانی است. این سبک آموزشی بر اساس دو باور عمل می‌کند: این که خودسازی روانشناختی در کودکان و بزرگسالان در حال رشد از طریق تعاملات محیطی اتفاق می‌افتد و اینکه کودکان به ویژه کودکان زیر 6 سال مسیر ذاتی رشد روانی دارند.
آموزش مونته سوری شامل فعالیت آزاد در محیط آماده است به این معنی که یک محیط آموزشی، متناسب با ویژگی‌های اولیه انسانی و با ویژگی‌های خاص کودکان در سنین مختلف و شخصیتهای فردی هر کودک است. کارکرد محیط کمک می‌کند و به کودک اجازه می‌دهد تا در همه زمینه ها بر اساس دستورالعمل‌های روانشناختی درونی خود استقلال پیدا کند. علاوه بر ارائه دسترسی به مواد مونته سوری متناسب با سن کودکان، محیط باید ویژگی‌های زیر را نشان دهد:
- ترتیبی که حرکت و فعالیت را تسهیل می‌کند
- زیبایی و هماهنگی، پاکیزگی محیط
- ساخت و ساز متناسب با کودک و نیازهای او
- محدودیت مواد، به طوری که فقط موادی که رشد کودک را پشتیبانی می‌کند شامل می‌شود
- طبیعت در کلاس درس و خارج از کلاس
کلاسهای درس مونته سوری
در کلاسهای مونته سوری، کودکان در یادگیری خود انتخاب‌های خلاقانه‌ای انجام می‌دهند، در حالی که کلاس درس و معلم آموزش دیده فعالیتهای مناسب سن را برای هدایت فرآیند ارائه می‌دهند. کودکان به صورت گروهی و فردی کار می‌کنند تا دانش جهان را کشف کنند و حداکثر پتانسیل خود را توسعه دهند.
کلاسهای درس محیط‌هایی هستند که به زیبایی طراحی شده‌اند تا نیازهای کودکان را در یک محدوده سنی خاص برآورده کنند. دکتر ماریا مونته سوری کشف کرد که یادگیری تجربی در این نوع کلاس منجر به درک عمیق‌تر زبان، ریاضیات، علوم، موسیقی، تعاملات اجتماعی و بسیاری موارد دیگر می‌شود. بیشتر کلاسهای مونته سوری ماهیت سکولار دارند، اگرچه روش آموزشی مونته سوری را می توان با موفقیت در یک برنامه مبتنی بر ایمان ادغام کرد.
هر ماده در کلاس درس جنبه ای از رشد کودک را پشتیبانی می‌کند و بین علایق طبیعی کودک و فعالیتهای موجود هماهنگی ایجاد می‌کند. کودکان می‌توانند از طریق تجربه خود و با سرعت خود یاد بگیرند. آنها می‌توانند در هر لحظه به کنجکاوی‌های طبیعی که در همه انسان ها وجود دارد پاسخ دهند و پایه‌ای محکم برای یادگیری مادام العمر بسازند.
برنامه های آموزشی
برنامه های نوزاد و نوپا
کلاسهای درس برای کودکان به چند دسته تقسیم می‌شوند که تعدادی اصطلاح استفاده می‌شود. نیدو، به معنای لانه، به تعداد کمی از کودکان از حدود دو ماهگی تا حدود 14 ماهگی یا زمانی که کودک با اطمینان راه می‌رود، خدمت می‌کند و یک جامعه کودک خردسال به تعداد بیشتری از کودکان از حدود یک سال تا 3 سال خدمات ارائه می‌دهد. هر دو محیط بر مواد و فعالیت‌هایی که به اندازه و توانایی‌های کودکان، فرصت‌هایی برای توسعه حرکت و فعالیت‌هایی برای توسعه استقلال مقیاس‌بندی شده‌اند، تأکید دارند. برخی مدارس نیز کلاسهای والد-نوزاد را برگزار می‌کنند که والدین با فرزندان بسیار کوچک خود در آن شرکت می‌کنند.
برنامه های پیش دبستانی و مهدکودک
کلاسهای درس مونته سوری برای کودکان 2 یا 3 تا 6 ساله اغلب خانه‌های کودکان نامیده می‌شود که به 20 تا 30 کودک در گروه‌های سنی مختلط خدمات ارائه می‌دهد و توسط یک معلم اصلی و دستیاران کاملاً آموزش دیده کار می‌کند. نقش معلم در کلاس درس مونته سوری این است که دانش آموزان را به صورت جداگانه راهنمایی و با آنها مشورت کند و به هر کودک اجازه می‌دهد مسیر یادگیری خود را ایجاد کند. مواد کلاس معمولاً شامل فعالیت‌هایی است برای درگیر شدن در مهارت‌های عملی، رشد حواس، مواد ریاضی، مواد زبانی، موسیقی، هنر و مواد فرهنگی و . . .
فعالیت‌ها در خانه‌های کودکان معمولاً مواد لمسی و عملی برای آموزش مفاهیم هستند. به عنوان مثال، دانش آموزان برای آموزش نوشتن از حروف سمباده استفاده می‌کنند. اینها حروفی هستند که با بریدن حروف از کاغذ سنباده و قرار دادن آنها روی بلوک‌های چوبی ایجاد می شوند. سپس بچه‌ها این حروف را با انگشتان خود دنبال می‌کنند تا شکل و صدای هر حرف را یاد بگیرند. این مواد به ایجاد درکی ملموس از مفاهیم اساسی کمک می‌کند که در سال های بعد بیشتر بر اساس آن ساخته شده است.
برنامه های کلاس های ابتدایی
کلاسهای مدرسه ابتدایی معمولاً گروه‌های سنی مختلط 6 تا 9 ساله و 9 تا 12 ساله را ارائه می‌دهند و از گروه‌های 6 تا 12 ساله نیز استفاده می‌شود. دروس معمولاً به گروه‌های کوچکی از کودکان ارائه می‌شود، که آنها آزادند تا طبق علاقه و مسئولیت شخصی، کار مستقل خود را دنبال کنند. مربیان مونته سوری دروس بین رشته ای را ارائه می‌دهند و موضوعاتی از زیست شناسی و تاریخ گرفته تا الهیات را بررسی می‌کنند که از آنها به عنوان درس های بزرگ یاد می‌کنند. این دروس الهام‌بخش هستند و درهایی را به روی حوزه‌های جدید تحقیق می‌گشایند.
برنامه های راهنمایی و دبیرستان
آموزش برای این سطح کمتر از برنامه‌های کودکان کوچکتر توسعه یافته است. مونته سوری در طول زندگی خود برنامه تربیت معلم یا طرح دقیق آموزشی برای نوجوانان ایجاد نکرد. با این حال، تعدادی از مدارس، برنامه‌های خود را برای کودکان کوچکتر به سطوح متوسطه و دبیرستان گسترش داده‌اند.
تفاوت مدارس مونته سوری با مدارس سنتی
مدارس مونته سوری نسبت به مدارس سنتی انعطاف پذیرتر هستند. در مدارس سنتی، دانش آموزان پشت میز می‌نشینند تا کارهای خود را انجام دهند. در یک مدرسه مونته سوری، کودک باید تصمیم بگیرد که کجا می‌خواهد کار کند، پشت میز یا روی زمین. این در مورد رفتن آنها به جایی است که بیشتر احساس راحتی می‌کنند.
هر چیزی که کودک در طول تجربه یادگیری خود به آن نیاز دارد در قفسه ای قرار می‌گیرد که دانش آموز به راحتی می‌تواند به آن برسد. این امر نه تنها یادگیری آنها را تقویت می‌کند، بلکه باعث استقلال آنها نیز می‌شود زیرا آنها نیازی به درخواست کمک ندارند.
کلاسهای مونته سوری دارای محدوده سنی هستند تا دانش آموزان کوچکتر بتوانند به دانش آموزان بزرگتر نگاه کنند و دانش‌آموزان بزرگتر می‌توانند در صورت نیاز به دانش آموزان کوچکتر کمک کنند. این به همه گروه های سنی فرصتی برای یادگیری از یکدیگر می‌دهد.
انجمن بین المللی مونته سوری Association Montessori Internationale
انجمن بین المللی مونته سوری توسط ماریا مونته سوری در سال 1929 تأسیس شد تا از یکپارچگی کار خود محافظت کند و از استانداردهای بالا برای آموزش معلمان و مدارس حمایت کند. امروز، AMI به حمایت از دیدگاه ماریا مونته سوری و در عین حال همکاری با تحقیقات معاصر در علوم اعصاب و رشد کودک ادامه می‌دهد.
مطالبی که می‌تواند برای شما مفید باشد :
