زمین چه شکلی است؟

جغرافیای زمین

زمین یا سیاره آبی محل زندگی تمامی انسانها است که در کشورهای مختلف زندگی می‌کنند. بیشترین مساحت کره زمین از آب پوشیده شده است و به همین دلیل به زمین کُره یا سیاره آبی گفته می‌شود. قاره ها بزرگترین خشکی های روی زمین و جزایر کوچکترین خشکی‌های روی زمین هستند که اقیانوسها و دریاها اطراف آنها قرار گرفته‌اند و دورتادور خشکی ها از آب پوشیده شده است.

قسمت بالا و پایین کره زمین مناطق قطبی هستند که به دلیل وجود فاصله زیادی که با خورشید دارند، نسبت به جاهای دیگر زمین آب و هوای سردتری دارند. بر خلاف مناطق قطبی که نور و گرمای کمتری از خورشید به آنها می‌رسد، مناطق استوایی که در میانه زمین قرار دارند نور و گرمای بیشتری از خورشید دریافت می کنند.

به خاطر تفاوت فاصله خورشید با قسمتهای مختلف زمین، کشورهایی که به قسمتهای قطبی زمین نزدیکتر هستند آب و هوای سردتری دارند و کشورهایی که به مناطق استوایی نزدیک هستند آب و هوای گرمتری دارند و علت تفاوت آب و هوا در کشورهای مختلف به خاطر خورشید و مقدار تابش نور و گرمای آن است.

آبهای زمین

آبهای زمین شامل اقیانوسها، دریاها، دریاچه ها، آبگیرها، کوههای یخی، آبهای زیرزمینی و . . . می‌باشد. مهمترین مساله درباره آبها میزان شوری و یا شیرین بودن آنها است و آبهای شیرین برای انسانها به دلیل اینکه برای آشامیدن مناسب هستند اهمیت زیادی دارند.

اقیانوسها

بیشترین مساحت زمین را آبهای آزاد یا اقیانوسها تشکیل می‌دهند که به یکدیگر متصل هستند. به اقیانوس ها از این جهت آبهای آزاد می گویند که می توانند آزادانه به هر کجا حرکت کنند و برای مثال مانند دریاچه ها که میان کوه ها یا خشکی قرار گرفته اند محاصره نشده اند.

اقیانوسها به ترتیب بزرگی و وسعت شان عبارتند از اقیانوس آرام یا کبیر، اقیانوس اطلس یا آتلانتیک، اقیانوس هند، اقیانوس منجمد جنوبی و اقیانوس منجمد شمالی.

همانطور که گفتیم، همه اقیانوسها به یکدیگر راه دارند و از طریق راه های آبی کوچک که تنگه یا کانال نامیده می شوند به هم وصل می‌شوند.

کانال پاناما در قاره آمریکای شمالی، اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس اطلس شمالی را به یکدیگر وصل می‌کند

تگنه دریک در قاره آمریکای جنوبی، اقیانوس آرام جنوبی و اقیانوس اطلس جنوبی را به یکدیگر وصل می‌کند

جنوبی‌ترین نقطه جزایر تاسمانی در جنوب شرقی استرالیا، اقیانوس آرام و اقیانوس هند را به یکدیگر وصل می‌کند

تنگه برینگ اقیانوس آرام و اقیانوس منجمد شمالی را به یکدیگر وصل می‌کند

جنوبی‌ترین نقطه قاره آفریقا اقیانوس اطلس و اقیانوس هند را به یکدیگر وصل می‌کند

کشورهای گرینلند و ایسلند، اقیانوس اطلس و اقیانوس منجمد شمالی را به یکدیگر وصل می‌کند

دریاها

دریاها از نظر وسعت کوچکتر از اقیانوس ها هستند و به خشکی‌ها نزدیک هستند. دریای فیلیپین، دریای مرجان یا کورال، دریای عرب، دریای جنوبی چین، دریای کارائیب، دریای اُخُتِسک، دریای ژاپن، دریای شمال، دریای سرخ و دریای زرد به ترتیب بزرگترین دریاهای جهان از نظر وسعت هستند که بیشتر آنها در نیمکره شمالی زمین قرار گرفته اند.

دریاچه‌ها

دریاچه‌ها بر خلاف دریاها به آب های آزاد یا همان اقیانوسها راه ندارند و برخی از آنها از نظر وسعت به بزرگی دریاها هستند مانند دریاچه خزر. بیشتر دریاچه‌های جهان در نیمکره شمالی زمین قرار دارند. دریاچه خزر، دریاچه میشیگان، دریاچه سوپریور، دریاچه ویکتوریا و دریاچه تانگانیکا به ترتیب بزرگترین دریاچه‌های جهان از نظر وسعت هستند.

خشکی‌های زمین

قاره‌ها و جزایر، خشکی‌های زمین هستند که قاره‌ها به ترتیب وسعت عبارتند از قاره آسیا، قاره آفریقا، قاره آمریکای شمالی، قاره آمریکای جنوبی، قاره جنوبگان یا قطب جنوب، قاره اروپا و قاره اقیانوسیه.

قاره آسیا

بزرگترین قاره یا خشکی روی زمین، قاره آسیا است که از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از جنوب به اقیانوس هند، از شرق به اقیانوس آرام و از غرب به قاره اروپا وصل می‌شود. قاره آسیا در نیمکره شمالی زمین قرار گرفته است و خط استوا از جنوبی‌ترین قسمت قاره آسیا می‌گذرد. بنابراین کشورهای جنوب آسیا نسبت به کشورهای شمال آسیا، آب و هوای گرمتری دارند و هرچه قدر به سمت شمال آسیا حرکت کنیم آب و هوا معتدل و سردتر می‌شود.

قاره آفریقا

دومین قاره یا خشکی روی زمین، قاره آفریقا است که از شمال به دریای مدیترانه، از شمال شرق به تنگه سوئز و دریای سرخ، از غرب به اقیانوس اطلس و از جنوب شرقی به اقیانوس هند وصل می‌شود. خط استوا از میانه قاره آفریقا عبور می‌کند و بیشتر کشورهای آفریقایی آب و هوای گرم تا معتدل دارند.

قاره آمریکا

قاره آمریکا به دو قسمت آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی تقسیم می‌شود که از طریق کانال پاناما به یکدیگر وصل می‌شوند. قاره آمریکا از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از جنوب به اقیانوس منجمد جنوبی، از شرق به اقیانوس آرام و از غرب به اقیانوس اطلس وصل می‌شود.

قاره آمریکای شمالی

قاره آمریکای شمالی به طور کامل در نیمکره شمالی زمین قرار گرفته است و بیشتر قسمت‌های آن به دلیل نزدیک بودن به قطب شمال آب و هوای سردی دارد و قسمت‌های جنوبی قاره آب و هوای معتدل‌تری دارد.

قاره آمریکای جنوبی

قسمت بیشتری از آمریکای جنوبی در نیمکره جنوبی زمین قرار گرفته و خط استوا از قسمت بالای آمریکای جنوبی عبور می‌کند. قسمتهای شمالی آمریکای جنوبی نیز به دلیل نزدیکی به استوا آب و هوای گرمی دارند و هرچه قدر به سمت پایین قاره حرکت کنیم آب و هوای معتدل تری وجود دارد.

قاره جنوبگان

قاره جنوبگان از نظر بزرگی پنجمین قاره جهان است اما از نظر جمعیت کوچکترین قاره جهان است. این قاره سردترین قسمت کره زمین است.

قاره اروپا

قاره اروپا در نیمکره شمالی زمین قرار گرفته است که از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از جنوب به دریای مدیترانه، از غرب به اقیانوس اطلس و از شرق به آسیا و وصل می‌شود. کوه‌های اورال، رود اورال، دریای خزر، کوه قفقاز و دریای سیاه مرز بین قاره اروپا و قاره آسیا هستند. قسمت‌های شمالی اروپا به خاطر نزدیک بودن به قطب شمال آب و هوای سردی دارد و قسمت‌های جنوبی قاره آب و هوای معتدل‌تری دارد.

قاره اقیانوسیه

قاره اقیانوسیه کوچکترین قاره جهان است که در نیمکره جنوبی زمین قرار گرفته است. قاره اقیانوسیه در مسیر میان قاره آسیا و قاره جنوبگان قرار دارد. قسمتهای شمالی قاره اقیانوسیه آب و هوای استوایی دارد و قسمت‌های جنوبی آن آب و هوای معتدل‌تری دارد.